Karaczany, inaczej hełmce, to rząd owadów z przeobrażeniem niezupełnym. Obejmuje on aż 4600 gatunków. Karaczany prowadzą ukryty tryb życia, głównie nocny i są szkodnikami wszystkożernymi. Ich ciało jest ubarwione w kolorze ciemnym, z kolei głowa jest w całości ukryta pod tarczowatym, a także szerokim przedpleczem. Do grupy karaczanów zaliczane są popularne karaluchy czy prusaki. Karaluchy to inaczej karaczan wschodni, karaczan pospolity szwab – tak zwany Blatta orientalis.
Czy karaczany to karaluchy i prusaki?
Karaluchy i prusaki zaliczane są do gatunku karaczanów – są to owady z rzędu karaczanów i karaczanowatych. Karaluchy określane są mianem kosmopolitycznych. Oznacza to, że występują na całej kuli ziemskiej, w różnych strefach klimatycznych. Karaczany w większości są owadami synantropijnymi. Mogą być niebezpieczne dla zwierząt domowych i człowieka, ponieważ większość karaluchów przenosi groźne choroby. To rotawirusy, wirusy grypy, gruźlica, a nawet cholera. Karaluchy mogą być także nosicielami wielu grzybów i bakterii powodujących problemy z układem pokarmowym.
Karaczany i należące do tej grupy karaluchy są wszystkożerne. Owady te wychodzą na żer, poszukując różnych artykułów spożywczych. Zazwyczaj bytują w pomieszczeniach z dostępem do wody. Warto zwrócić uwagę na fakt, że prusaki i karaluchy zaliczane do karaczanów, mogą pojawić się w budynkach starszego typu, w kamienicach, ale i w blokach z wielkiej płyty. Posiadanie mieszkania z rynku pierwotnego w stanie deweloperskim nie zabezpiecza właściciela tej nieruchomości przed atakiem karaluchów czy prusaków. Karaczany mogą zagnieździć się w nowopowstałych budynkach, szczególnie z dostępem do piwnic, śmietników, jak również wyposażonych w zsypy śmieci. Do rzędu karaczanów zaliczane są rodziny:
- Blaberidae,
- Blattellidae – prusakowate,
- Blattidae – karaczanowate,
- Cryptocercidae,
- Nocticolidae,
- Polyphagidae.
Metody rozpoznawania karaczanów
Osoby, które zastanawiają się, w jaki sposób odróżnić karaczany od innych szkodników bytujących w danym domu i mieszkaniu, powinny mieć świadomość, że są to owady zaliczane do typu stawonogów z gromady owadów i podgromady uskrzydlonych. Karaczany to owady, które prowadzą kryptyczny tryb życia, przeważnie nocny. Mogą one być ubarwione w kolorze ciemnego brązu, z lekkimi przebarwieniami w kolorze czerwonym. Ich głowa jest w całości ukryta pod tarczowatym, a także dość szerokim przedpleczem. Stąd też inne określenie na karaczany – hełmce.
Wieloczłonowe i pokryte szczecinkami czułki są dość długie, co ułatwia karaczanom wyszukiwanie wody i pożywienia. Przednia para skrzydeł jest ciemniejsza i mocno schitynizowana. Z kolei tylna szeroka i błoniasta, ukryta pod pierwszą parą. Karaczany, w tym karaluchy amerykańskie bądź też pospolite żyją w miejscach, gdzie panuje optymalna temperatura powietrza, +/- 15 do 30 st. Co. Należy pamiętać, że większość karaczanów jest odporna na niekorzystne działanie czynników zewnętrznych. Jedne z nich – karaluchy mogą przetrwać promieniowanie radioaktywne, które z pewnością zabije zwierzęta i człowieka.
Skuteczna walka z karaczanami – kiedy przeprowadzić dezynsekcję?
Osoby, które zaobserwowały, że w należących do nich pomieszczeniach gnieżdżą się karaczany, w tym karaluchy i prusaki, powinny, jak najszybciej skorzystać z pomocy firm oferujących dezynsekcję. Tylko wówczas można skutecznie pozbyć się tych owadów i nie dopuścić do ich ponownego kolonizowania się.
Typowymi kryjówkami karaczanów są kosze na śmieci, szafki w kuchni, zawiasy łazienki, okolice pod drzwiami, zmywarki, okolice lodówki, miski z jedzeniem dla zwierząt, a także inne niezabezpieczone pomieszczenia. Z uwagi na to, że niektóre karaczany potrafią szybować, mogą one przemieszczać się na różne odległości. Dość szybko dochodzi do procesu rozmnażania.
Karaczany wymagają natychmiastowej utylizacji. Jest to możliwe przy pomocy żelowania. Stosowanym preparat to trutka pokarmowa z atraktem wabiącym na karaczany, która przenoszona jest do gniazda insektów, a następnie zjadana przez większość znajdujących się tam osobników. Można zastosować także oprysk chemiczny wykorzystywany do utylizacji karaczanów w piwnicach, śmietnikach i na klatkach schodowych. Ponadto w dalszym ciągu popularne jest zamgławianie ULV z wykorzystaniem silnie skoncentrowanego preparatu owadobójczego. Zamgławianie ULV stosuje się przy bardzo dużym zarobaczeniu.
Skuteczna walka z karaczanami wymaga zastosowania profesjonalnych metod. Do tego celu warto wykorzystać wsparcie specjalistów świadczących usługi dezynsekcji przy użyciu nowoczesnych i efektywnie działających preparatów.